Czy wiesz, że 25 kwietnia obchodzimy dzień świadomości alienacji rodzicielskiej? Rodzic alienowany to osoba, która nie ma kontaktu ze swoim dzieckiem lub kontakt ten jest znacznie utrudniony. Dzień ten ma na celu przypomnienie dorosłym, że nie można izolować dziecka od jednego z rodziców, czy też wpływać na pogorszenie ich relacji.
Często w swojej praktyce spotykam się z sytuacją, gdy rodzic występując z wnioskiem o uregulowanie kontaktów z dzieckiem, skupia się jedynie na swoich pragnieniach. Nie zwraca przy tym uwagi na dobro dziecka, które potrzebuje zarówno mamy jak i taty. Zdarza się również, że rodzic nie chce, by dziecko spotykało się z mamą lub tatą. Wynika to z żalu związanego z rozstaniem. Rodzice traktują kontakty z dzieckiem jak kartę przetargową, zmuszają dzieci do opowiedzenia się za jednym z nich. Niejednokrotnie w takich sytuacjach dziecko jest uczone, że drugi opiekun jest gorszy, kontakty z nim są stratą czasu, powodują przykrość u rodzica, który sprawuje bieżącą opiekę.
Jakie kroki podejmować, gdy jesteś rodzicem alienowanym?
- Uregulowanie kontaktów – po pierwsze zakres kontaktów musi być ustalony odpowiednim orzeczeniem sądu (wyrok rozwodowy lub postanowienie ustalające kontakty z dzieckiem) lub ugodą między rodzicami dziecka.
- Egzekucja kontaktów – w sytuacji, gdy rodzic, który zajmuje się na co dzień dzieckiem nie dopuszcza do kontaktów, zachodzi konieczność egzekucji kontaktów. Jest to procedura dwuetapowa – po pierwsze należy wystąpić do sądu o zagrożenie rodzicowi, który utrudnia kontakty karą finansową za każdy przypadek niedochowania przez niego kontaktów w sposób ustalony przez sąd. W drugim etapie dochodzi już do wymierzenia kary. W przypadku braku zapłaty zasądzonej kwoty sprawę należy skierować do komornika sądowego.
- Ograniczenie władzy rodzicielskiej – jeżeli opisane wyżej metody zawodzą, pomocny może okazać się wniosek o ograniczenie rodzicowi władzy rodzicielskiej. Uporczywe utrudnianie kontaktów między rodzicem a dzieckiem lub buntuje go przeciwko drugiemu rodzicowi jest traktowane jako nadużywanie władzy rodzicielskiej i może stanowić podstawę do jej ograniczenia.
- Sprawa karna – w skrajnych przypadkach należałoby się zastanowić, czy działania jednego z rodziców nie powinny być uznane za znęcanie się nad osobą najbliższą. Niestety osobiście nie spotkałam dotychczas się z wyrokami skazującymi w tego typu sprawach.
- Naruszenie dóbr osobistych – prawo do relacji rodzinnych jest dobrem osobistym i podlega ochronie. Na tej podstawie można dochodzić na przykład zobowiązania do zaniechania naruszeń, nakazania złożenia stosownego oświadczenia czy zadośćuczynienia.
W kolejnych wpisach szerzej omówię kwestie uregulowania kontaktów i ich egzekucji.