Oprócz przesłanek pozytywnych, które muszą zaistnieć, by orzec rozwód, tj. nastąpienie zupełnego i trwałego rozkładu pożycia, sąd bada, czy nie zachodzą przesłanki negatywne. Jedną z nich jest dobro wspólnych małoletnich dzieci. Co to oznacza i czy posiadanie dzieci wyklucza możliwość rozwodu?
Przede wszystkim zaznaczyć należy, że art. 56 § 2 Kodeksu, wskazuje, że rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków. Dobro dziecka nie jest zdefiniowane, jednak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 31 stycznia 2018 roku, sygn. akt IV CSK 442/17 wskazał, że obejmuje ono „całą sferę najważniejszych jego spraw osobistych takich jak rozwój fizyczny i duchowy, odpowiednie kształcenie i wychowanie oraz przygotowanie do dorosłego życia. Ma ono także wyraźny wymiar materialny, który polega na konieczności zapewnienia dziecku środków do życia i realizacji celów o charakterze osobistym, a w wypadku gdy ma ono swój majątek, także na dbałości o jego interes majątkowy”.
Regulacja ta ma ochronić dziecko przed skutkami rozwodu rodziców. W jego interesie jest, aby wychowywało się ono w pełnej rodzinie i nie było rozłączone z żadnym z rodziców. Jednakże dotyczy to rodziny, która faktycznie prawidłowo funkcjonuje. Sąd oceniając, czy zachodzi ta przesłanka, porównuje sytuację dziecka w razie utrzymania istniejącego stanu rzeczy, z przewidywaną sytuacją po ewentualnym rozwodzie. Sądy posiłkują się w tym zakresie m.in. opiniami wydawanymi przez opiniodawczy zespół sądowych specjalistów (OZSS).
Trzeba mieć na uwadze, że rozwód generalnie wpływa na dziecko, w tym na poczucie jego bezpieczeństwa i obraz rodziny. Czasami jednak rozwód może powodować wręcz pozytywne skutki dla rozwoju dziecka – np. gdy w rodzinie występuje alkoholizm czy przemoc jednego z rodziców. Nie można również mówić o zagrożeniu dobra dziecka, gdy wskutek awantur nie ma ono spokojnych warunków do rozwoju. W orzecznictwie sądów zwraca się uwagę na szczególną ochronę rodzin wielodzietnych i wpływu rozwodu na ich funkcjonowanie. Badając dobro dziecka należy również rozważyć jego wiek, dotychczasowy stosunek z rodzicami, a także stan zdrowia i stopień wrażliwości. Sądy rozpoznające sprawę powinny uzasadnić swój pogląd co do tego, jaki wpływ na sytuację wspólnych małoletnich dzieci stron wywiera rozstrzygnięcie w sprawie o rozwód zarówno wtedy, gdy rozwód orzekają, jak i wtedy, gdy żądanie rozwodu, z powodu jego sprzeczności z dobrem małoletnich dzieci, ulega oddaleniu.
Co to wszystko oznacza dla stron, które chcą się rozwieść, a mają wspólne małoletnie dzieci? Przede wszystkim trzeba przygotować odpowiednio siebie, a także (czy może przede wszystkim) dziecko. Warto zastanowić się jakie rozwiązania np. w zakresie kontaktów z dzieckiem wprowadzić, by zmniejszyć negatywny wpływ rozwodu na rozwój dziecka.
Zdarza się również, że strona celowo chce uniemożliwić małżonkowi uzyskanie rozwodu i w tym celu powołuje się na dobro małoletnich dzieci. W takich przypadkach Sąd zobowiązany jest do szczegółowego zbadania sprawy pod względem dobra dzieci, a same twierdzenia w tym zakresie nie są wystarczające. W tego typu sprawach warto skorzystać z pomocy prawnika, który pomoże Ci uporządkować wszystkie kwestie i odpowiednio przygotować się do postępowania.